Günümüzde gençler ve bazı kullanıcı grupları arasında hızla yayılan ve halk arasında "ateş buz" olarak bilinen maddelerin kullanımı, hem sağlık hem de hukuk açısından ciddi riskler doğurmaktadır. Peki, ateş buz nedir, içeriğinde ne bulunur ve en önemlisi ateş buz kullanmak suç mudur? Bu yazımızda, bu sorulara Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde ayrıntılı yanıt vereceğiz.

Ateş Buz Nedir?

Ateş buz, halk arasında yaygın olarak kullanılan bir sokak tabiridir. Genellikle metamfetamin (meth) maddesini tanımlamak için kullanılır. Görünüm olarak şeffaf kristale benzer ve cam kırığına benzediği için "buz" olarak adlandırılırken, yüksek uyarıcı etkisi nedeniyle de "ateş" ifadesiyle birlikte anılır.

Metamfetamin, merkezi sinir sistemi üzerinde yoğun uyarıcı etkiler gösteren, bağımlılık yapıcı ve kontrolsüz kullanımı halinde ölümcül sonuçlar doğurabilecek sentetik bir maddedir. Bu nedenle pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de yasaklı uyuşturucu maddeler arasında yer almaktadır.

Ateş Buzun Etkileri Nelerdir?

Ateş buzun (metamfetaminin) kullanımının kısa ve uzun vadede çok sayıda olumsuz etkisi mevcuttur:

• Uyku düzeninde bozulma, aşırı uyanıklık,

• Halüsinasyon, paranoya, şiddet eğiliminde artış,

• Kalp ritminde bozulmalar, hipertansiyon,

• Zihin sağlığında kalıcı bozulmalar,

• Şiddetli bağımlılık geliştirme riski,

• Ölümcül doz riski.

Bu tür etkiler, maddenin hem bireysel hem de toplumsal düzeyde ciddi sonuçlar doğurmasına neden olmaktadır.

Ateş Buz Kullanmak Suç Mudur?

Türk hukuk sistemi, uyuşturucu ve uyarıcı maddelere ilişkin düzenlemeleri başta 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 188 ila 191. maddeleri arasında yapmaktadır. Ateş buzun ana maddesi olan metamfetamin, uyuşturucu madde kapsamındadır.

1. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bulundurmak (TCK m.191)

Ateş buz, kişisel kullanım amacıyla bulundurulsa dahi, bu durum suç teşkil eder.

TCK m.191/1: Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Yani, ateş buz kullanımı sadece sağlık değil, ceza hukuku açısından da suç teşkil etmektedir.

Mahkeme, bu durumda madde bağımlılığı tespiti yaparak tedavi ve denetimli serbestlik gibi alternatif yollar da izleyebilir. Ancak tekrarlayan durumlarda cezai yaptırımın uygulanması kuvvetle muhtemeldir.

2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Ticareti Yapmak (TCK m.188)

Eğer ateş buz satışı, dağıtımı veya başkasına verilmesi söz konusuysa bu durumda uyuşturucu madde ticareti suçu gündeme gelir.

TCK m.188/3: Uyuşturucu veya uyarıcı madde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden veya depolayan kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Bu madde kapsamındaki cezalar son derece ağırdır ve genellikle ertelenemez ve adli para cezasına çevrilemez. Bu nedenle, ateş buzun ticaretine karışmak, ciddi cezaî sonuçlar doğurur.

3. Kullanıcı ve Satıcı Ayırımı

Hukuki uygulamalarda önemli olan bir diğer husus da "kullanıcı" ile "satıcı" ayrımının doğru yapılmasıdır. Örneğin, kişinin üzerinde belli bir miktarın üzerinde metamfetamin bulunması ya da ambalajlanmış şekilde taşınması gibi hususlar, ticaret kastı olduğunu düşündürebilir ve TCK m.188 kapsamında değerlendirilmesine yol açabilir.

Yargıtay kararları da bu konuda somut delillerle birlikte, kişinin bulunduğu ortam, maddenin türü, miktarı ve diğer delilleri dikkate alarak yorum yapmaktadır.

Ateş Buz Kullanan Kişilere Uygulanabilecek Tedbirler

Eğer kişi ilk kez yakalanmışsa ve uyuşturucu maddeyi yalnızca kendi kullanımı için bulundurduğu sabit görülürse, aşağıdaki seçenekler gündeme gelebilir:

• Denetimli serbestlik uygulanması (m.191/2)

• Tedaviye sevk

• Soruşturmanın ertelenmesi

• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB)

Ancak bu seçeneklerin uygulanabilmesi için failin daha önce benzer bir suça karışmamış olması, dosyada başka suç unsurunun olmaması ve pişmanlık göstermesi gibi kriterler aranır.

Yargıtay Kararları Ne Diyor?

Yargıtay Ceza Dairesi’nin yerleşik içtihadına göre, metamfetamin, TCK m.188 kapsamında "çok tehlikeli uyuşturucu maddeler" arasında değerlendirilmekte ve yüksek ceza verilmesini gerektiren hallerden sayılmaktadır.

Ayrıca metamfetaminin doğrudan temin edilmesi ve içeriğinin laboratuvar raporları ile tespit edilmesi durumunda, failin kastı da dikkate alınarak ağırlaştırılmış cezalar verilebilmektedir.

Sonuç ve Değerlendirme

"Ateş buz" olarak bilinen metamfetamin maddesi, Türk Ceza Kanunu’na göre uyuşturucu madde kapsamındadır. Bu maddenin kullanımı, bulundurulması, satılması, taşınması ve yayılması gibi fiillerin tamamı, çeşitli suç tipleri kapsamında değerlendirilir ve ciddi yaptırımları beraberinde getirir.

Gençlerin ve ailelerin bu konuda bilinçli olması, gerek adli gerekse sağlık açısından çok önemlidir. Uyuşturucu madde kullanımı bir tercih değil, çoğu zaman geri dönüşü olmayan bir yıkımdır.