Ceza yargılamasında uygulanan koruma tedbirleri, sanık veya şüpheli hakkında geçici olarak uygulanan özgürlük kısıtlamalarıdır. Ancak bu tedbirler sonucunda kişi haksız şekilde mağdur olursa, devlet aleyhine tazminat davası açma hakkı doğar. Bu yazımızda, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davası nasıl açılır, kimler açabilir, şartları nelerdir ve 2025 yılı itibarıyla güncel bilgiler neler içerir; tüm detayları bulabilirsiniz.

📌 Koruma Tedbirleri Nelerdir?

Koruma tedbirleri, ceza muhakemesi sürecinde delil toplama, şüpheliyi gözlem altına alma ve yargılamayı sağlıklı yürütme amacıyla uygulanan geçici işlemlerdir. Bu tedbirler şunlardır:

• Gözaltı
• Tutuklama
• Adli kontrol
• Arama ve el koyma
• Malvarlığına el koyma
• İletişimin dinlenmesi

Bu tedbirler kişi özgürlüğünü geçici olarak sınırlandırabilir. Ancak yargılamada beraat, takipsizlik veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı çıkarsa kişi bu işlemlerden dolayı devletten tazminat talep edebilir.

Hangi Durumlarda Tazminat Talep Edilebilir?

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 141 kapsamında şu hallerde koruma tedbirleri nedeniyle tazminat hakkı doğar:

1. Haksız Tutuklama veya Gözaltı

Kişinin suçsuz olmasına rağmen tutuklanması ya da gözaltına alınması durumunda.

2. Tutukluluğun Uzun Sürmesi

Orantısız ve gereksiz şekilde uzun süren tutukluluk hâlinde.

3. Haksız Arama ve El Koyma

Kişinin malına veya konutuna haksız şekilde yapılan aramalar, el koymalar.

4. Adli Kontrol Mağduriyeti

Yurt dışına çıkış yasağı, imza yükümlülüğü gibi tedbirler haksız şekilde uygulanmışsa.

5. İletişimin Dinlenmesi veya Gizliliğin İhlali

Gerekli hukuki şartlar olmadan yapılan dinlemeler.

👤 Kimler Tazminat Davası Açabilir?

• Haksız yere gözaltına alınan veya tutuklananlar
• Haksız yere adli kontrole tabi tutulanlar
• Malvarlığına hukuksuz şekilde el konulanlar
• Telefonu dinlenen ya da özel hayatı ihlal edilen kişiler
• Vefat eden kişinin yasal mirasçıları

Tazminat Davası Ne Zaman Açılır?

Tazminat talebi için süre:
Kesin beraat, takipsizlik veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının tebliğinden itibaren 3 ay içinde ve her hâlükârda kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde tazminat davası açılmalıdır.

Tazminat Davası Nerede ve Nasıl Açılır?

• Yetkili Mahkeme: Ağır Ceza Mahkemesi
• Görevli Mahkeme: Haksız işlemin yapıldığı yer mahkemesi
• Taraf: Mağdur kişi – Hazine aleyhine
• Harç ve masraf: Tazminat davası harçtan muaftır.

Başvuruda aşağıdaki belgeler gerekir:

• Kimlik belgesi
• Mahkeme kararı örneği
• Yaşanan zararın açıklaması
• Gerekli deliller

💰 Ne Kadar Tazminat Alınabilir?

Tazminat miktarı şu kriterlere göre belirlenir:

• Tutukluluk süresi
• Maddi ve manevi zarar durumu
• Kişinin toplumda uğradığı itibar kaybı
• İş, kariyer veya aile yaşantısında meydana gelen zararın etkisi

Manevi tazminat da talep edilebilir. Mahkeme, kişinin yaşadığı acı, sıkıntı ve psikolojik zararı da değerlendirir.

Örnek Kararlar ve Yargıtay Uygulaması

Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi kararları, haksız yere 6 ay tutuklanan kişiye 200.000 TL manevi tazminat verilmesini haklı bulmuştur. Her vaka özelinde tazminat miktarı değişir.

Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Almanın Şartları

Sonuç

Koruma tedbirleri adaletin sağlanması için gereklidir ancak hukuka aykırı uygulandığında birey haklarını ihlal edebilir. Böyle bir durumda, devlet aleyhine tazminat davası açmak mümkündür. Tüm yasal süreçlerde bir ceza avukatından hukuki destek almak, hak kaybı yaşamamanız açısından önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

🔹 Sadece beraat edenler mi tazminat alabilir?
Hayır. Takipsizlik veya ceza verilmesine yer olmadığı kararlarında da tazminat hakkı vardır.

🔹 Tazminat almak için avukat şart mı?
Zorunlu değildir ama hukuki destek almak başarı şansını artırır.

🔹 Tazminat davası ne kadar sürer?
Genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında sonuçlanır.