AM uyuşturucular, son yıllarda yasadışı madde piyasasında sıkça karşılaşılan, sentetik yollarla laboratuvar ortamında üretilen ve genellikle “sentetik kannabinoid” olarak sınıflandırılan kimyasal maddelerdir. Bu maddeler doğal esrar bitkisi gibi etkiler gösterse de, içerik olarak tamamen yapay ve çoğu zaman çok daha tehlikelidir. Genellikle “bonzai”, “Jamaika”, “K2” gibi sokak isimleriyle bilinen bu maddelerden biri de AM-2201, AM-694, AM-1248 gibi “AM” serisi maddelerdir.

AM Serisi Uyuşturucular Nedir?

“AM” serisi, adını ilk geliştiren bilim insanının soyadından (Alexandros Makriyannis) alır. Bu kimyasallar, genellikle sentetik kannabinoid olarak tasarlanmış olup, beyindeki CB1 ve CB2 reseptörleri üzerinde etkili olacak şekilde hazırlanmıştır. Kullanıcıda uyuşukluk, halüsinasyon, panik atak, paranoya, bilinç kaybı ve kalp ritminde bozukluk gibi ciddi etkiler gösterebilirler.

Kullanım Biçimi

AM serisi uyuşturucular genellikle:

• Kurutulmuş bitkisel materyalin üzerine püskürtülerek içime hazır hale getirilir,

• Sıvı formda elektronik sigaralarda kullanılır,

• Toz veya kristal şeklinde başka maddelere karıştırılır.

Hukuki Açıdan AM Uyuşturucular

1. Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Uyuşturucu Maddeler

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesi, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu düzenlemektedir. AM serisi uyuşturucular da bu madde kapsamında “uyarıcı madde” olarak değerlendirilmekte olup, imal, ithal, ihraç, bulundurma, taşıma ve satış fiilleri 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilmektedir.

2. Uyuşturucu Madde Listeleri ve AM Maddeler

AM-2201, AM-694 gibi kimyasal formüller, Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan “Uyuşturucu Madde Listeleri”ne dahil edilmiştir. Bu listeler zaman zaman güncellenmekte ve yeni sentetik maddeler de bu kapsamda yasaklı hale getirilmektedir. Yönetmelik kapsamında bir maddenin listede yer alması, onu hukuken uyuşturucu madde haline getirir ve cezai sorumluluğu doğurur.

3. Kullanmak İçin Uyuşturucu Madde Bulundurma (TCK 191)

AM türü maddeleri kişisel kullanım amacıyla bulundurmak da suçtur. TCK m.191 uyarınca, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek ya da bulundurmak fiili, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Ancak bu tür durumlarda mahkemeler, tedavi ve denetimli serbestlik kararı verebilmekte, failin uyuşturucu bağımlılığı da göz önüne alınarak ceza yargılaması ertelenebilmektedir.

AM Uyuşturucuların Tehlikeleri

• Kimyasal içerikleri bilinmediğinden ani ölümlere neden olabilir.

• Gençler ve çocuklar arasında yayılma hızı yüksektir.

• Madde kullanımı sonrası davranışsal bozukluklar, saldırganlık ve intihar eğilimi gözlemlenebilir.

• Psikoz ve kalıcı beyin hasarına neden olabilir.

Uyuşturucu ile Mücadelede Yasal Haklar ve Yükümlülükler

Uyuşturucu ile mücadelede bireylerin yasal olarak sahip olduğu bazı haklar şunlardır:

• Tedavi talep etme hakkı: Uyuşturucu bağımlısı olan bireyler tedavi talebinde bulunabilir ve gizlilik kapsamında destek alabilir.

• İfade alma usulleri: TCK ve CMK kapsamında, uyuşturucu madde ile ilgili suçlarda avukat eşliğinde ifade alma zorunluluğu vardır.

• Arama ve el koyma işlemleri: Kolluk kuvvetlerinin AM maddesi şüphesiyle gerçekleştirdiği arama ve el koyma işlemleri, CMK m.116-121 hükümlerine uygun olmak zorundadır.

Sonuç

AM serisi sentetik uyuşturucular, hem fiziksel hem de ruhsal sağlık üzerinde ciddi tahribatlara yol açan, aynı zamanda hukuki anlamda ciddi cezai yaptırımlara konu olan maddelerdir. Toplumun bilinçlendirilmesi, gençlerin korunması ve yasal düzenlemelerin etkin şekilde uygulanması, bu tür maddelere karşı en etkili savunma mekanizmalarını oluşturacaktır.