Vekâlet ücreti, avukatın hukuki yardım hizmeti karşılığında hak kazandığı ve dava sonunda hükmedilen, kanuni bir alacaktır. Bu ücretin tahsili aşamasında hangi kurumdan talepte bulunulacağı, yargı sürecine göre farklılık göstermektedir. Aşağıda, vekâlet ücretinin hangi kurumdan isteneceğine ilişkin detaylı açıklamalar sunulmuştur.

1. Beraat Kararı Nedeniyle Verilen Vekâlet Ücretleri

Ceza davalarında sanık hakkında beraat kararı verilmesi durumunda, mahkeme tarafından sanığa lehine hükmedilen vekâlet ücreti devlet hazinesinden karşılanmaktadır. Bu ücretin tahsili için, beraat kararını veren mahkemenin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığına başvurulur. Örneğin; Mersin Ağır Ceza Mahkemesi sanık hakkında beraat kararı verdiğinde, sanığa lehine hükmedilen vekâlet ücretinin ödenmesi için başvuru, Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'na yapılmalıdır.

2. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Hükmedilen Vekâlet Ücretleri

İlk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi üzerine, bölge adliye mahkemesi tarafından sanık lehine vekâlet ücreti ödenmesine hükmedilirse, bu durumda vekâlet ücreti istinafa konu davanın ilk derece yargılamasının yapıldığı mahkemenin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığından talep edilir. Örneğin, ilk derece mahkemesi olarak Adana Ağır Ceza Mahkemesinde görülen ve istinaf üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi tarafından karara bağlanan davada, vekâlet ücreti Adana Cumhuriyet Başsavcılığından talep edilir.

3. Sulh Ceza Hâkimliklerinde Görülen İdari Para Cezasına İtirazlarda Vekâlet Ücreti

Sulh ceza hâkimlikleri tarafından değişik iş kapsamında değerlendirilen idari para cezalarına ilişkin itirazlarda, dava sonucunda hükmedilen vekâlet ücretleri, idari para cezasını kesen kurumun bütçe yönünden bağlı olduğu kurumdan istenir. Örneğin; trafik cezası Emniyet Müdürlüğü tarafından kesilmiş ise vekâlet ücreti Emniyet Genel Müdürlüğünden, zabıta tarafından kesilmiş ise bağlı bulunduğu belediyeden, jandarma tarafından kesilmiş ise İçişleri Bakanlığından talep edilir.

4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Kapsamında Vekâlet Ücretleri

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından Türkiye aleyhine verilen kararlarda hükmedilen tazminatlar, vekâlet ücretleri ve yargılama giderleri, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığından talep edilir. Başvurunun, Adalet Bakanlığı'na yapılması usul gereğidir.

5. Haksız Tutuklama ve Gözaltı Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Vekâlet Ücreti

Ağır ceza mahkemelerinde haksız tutuklama ve gözaltı uygulamaları nedeniyle açılan tazminat davalarında, mahkeme tarafından hükmedilen tazminat ve vekâlet ücretleri Hazine ve Maliye Bakanlığından talep edilir. Başvuru, ilgili mahkeme kararının infazı için doğrudan bakanlığa yapılmalıdır.

6. Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvurularında Vekâlet Ücreti

Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurularda, başvurucu lehine hükmedilen vekâlet ücretleri, tazminatlar ve diğer yargılama giderleri Hazine ve Maliye Bakanlığından talep edilir. Anayasa Mahkemesi kararlarının infazıyla ilgili tüm talepler doğrudan bu bakanlığa yöneltilmelidir.

7. İdari Yargıda Hükmedilen Vekâlet Ücretleri

İdari yargı yerlerinde görülen davalarda davacı lehine hükmedilen vekâlet ücreti ve tazminatlar, davalı konumundaki idare veya idarelerden talep edilir. Örneğin; idari işlemi gerçekleştiren belediye, valilik, bakanlık gibi kurumlar, bu ücretlerin muhatabı olacaktır. Ödemeler doğrudan ilgili idarenin bütçesinden karşılanır.

Sonuç

Vekâlet ücretinin hangi kurumdan isteneceği hususu, davanın türüne ve karar merciine göre farklılık arz eder. Bu nedenle her bir durumda, alacağın yöneltileceği kurum doğru olarak belirlenmeli ve gerekli başvuru zamanında yapılmalıdır. Doğru kuruma başvuru yapılmaması hâlinde zaman kaybı yaşanacağı gibi, alacakların tahsili süreci de uzayacaktır.