Türkiye’de adli yargı sisteminde kişilerin avukata vekalet vermeden yani bizzat kendi adlarına dava açmaları veya açılmış bir davaya cevap vermeleri mümkündür. Özellikle başka bir şehirde görülen davalar söz konusu olduğunda, davaya taraf olan kişi, bulunduğu şehirden ilgili mahkemeye avukatsız olarak kendi dilekçesini gönderebilir.

Bu yazımızda, farklı ilde görülen bir davaya avukat olmaksızın nasıl dilekçe gönderilebileceği, hangi yollara başvurulabileceği, dikkat edilmesi gereken hukuki hususlar ile birlikte örnek bir avukatsız dilekçe metni ayrıntılı şekilde paylaşılacaktır.

1. Avukatsız Dava Takibi Mümkün Müdür?

Evet. Türkiye Cumhuriyeti hukuk sisteminde herkes, kendi kişisel davalarını bizzat takip etme hakkına sahiptir. Avukat tutmak, zorunlu müdafilik dışında çoğu davada kişinin tercihine bırakılmıştır. Ancak bu hakkın kullanılması, belirli şekil ve usul kurallarına bağlıdır.

Farklı bir ilde görülen dava için dilekçe sunmak isteyen kişi;

• Dilekçesini posta yoluyla,

• Bulunduğu yerdeki mahkeme aracılığıyla,

• UYAP Vatandaş Portalı üzerinden
  mahkemeye gönderebilir.

2. Farklı İldeki Mahkemeye Avukatsız Dilekçe Gönderme Yolları

a. PTT Yoluyla (APS veya Taahhütlü Posta)

En sık kullanılan yöntemdir. Şöyle yapılır:

• Dilekçe hazırlanır ve ıslak imza atılır.

• Zarf içine dilekçe ve varsa ek belgeler konur.

• Alıcı kısmına mahkemenin tam adı ve açık adresi yazılır.

• APS ya da taahhütlü posta ile gönderilir.

• Gönderi makbuzu saklanır.

📌 Süreli işlemlerde postaya veriliş tarihi esas alınır. Bu nedenle sürelere dikkat edilmelidir.

b. Başka Mahkeme Aracılığıyla Havale

Kişi, bulunduğu şehirdeki nöbetçi mahkeme kalemine başvurarak dilekçesinin ilgili mahkemeye gönderilmesini talep edebilir.

• Mahkeme kalemi, dilekçeyi resmi üst yazı ile ilgili mahkemeye gönderir.

• Teslim tarihi, mahkeme kalemine sunulduğu gün olarak kabul edilir.

c. UYAP Vatandaş Portalı Üzerinden

e-Devlet şifresi veya elektronik imzayla girilen sistem üzerinden, taraf olunan davalara ilişkin dilekçe gönderimi yapılabilir.

Ancak sistemin bazı davalarla sınırlı olduğu ve her tür dilekçeyi kabul etmediği unutulmamalıdır.

3. Dilekçede Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

Avukatsız hazırlanan dilekçelerde en çok karşılaşılan sorunlar şunlardır:

• Mahkeme adı ve dosya numarasının eksik veya yanlış yazılması

• Talebin net olmaması

• Hukuki dayanaktan yoksun açıklamalar

• İmza ve tarih eksikliği

Eksiksiz bir dilekçede mutlaka şunlar yer almalıdır:

• Mahkeme adı ve dosya numarası

• Taraf bilgileri

• Tebligat tarihi (varsa)

• Talep ve hukuki açıklama

• Tarih ve imza

• Ekli belgeler (varsa)

4. Farklı İlde Davaya Cevap – Avukatsız Dilekçe Örneği

Aşağıda, başka şehirde açılmış bir hukuk davasına cevap olarak sunulabilecek örnek bir avukatsız dilekçe metni yer almaktadır:

ANKARA 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DOSYA NO: 2025/123 Esas
DAVALI: Ahmet Yılmaz – T.C.: 12345678900
Adres: Mevlana Mah. Gül Sk. No: 4/2 Selçuklu / KONYA
DAVACI: Ali Korkmaz – (Adres bilgisi biliniyorsa yazılır)
KONU: Davacı tarafından açılan davaya cevap ve beyanlarımızın sunulmasından ibarettir.

AÇIKLAMALAR

Tarafıma tebliğ edilen dava dilekçesi içeriğinde belirtilen iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. Davacının ileri sürdüğü alacak iddiası asılsızdır ve herhangi bir borç ilişkimiz bulunmamaktadır. Davaya konu edilen sözleşme örneği tarafımca imzalanmamıştır.

Ayrıca, taraflar arasında herhangi bir ticari ilişki olmadığı gibi, iddia edilen borca dair hiçbir yazılı belge veya ödeme taahhüdü tarafıma ait değildir.

Bu nedenlerle, işbu davanın reddine karar verilmesini talep ediyorum.

HUKUKİ NEDENLER: HMK, TBK ve ilgili sair mevzuat
DELİLLER:

• Taraflar arasında herhangi bir sözleşmenin bulunmadığına ilişkin beyanım

• Yazışmalar (varsa)

• Tanık beyanları (gerektiğinde bildirilecektir)
  SONUÇ ve TALEP:
  Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle, haksız ve mesnetsiz olarak açılan davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ederim.

Saygılarımla.
.../.../2025

İsim Soyisim
İmza

5. Dilekçenin Eklenebileceği Belgeler

Dilekçeye ek olarak gönderilmesi gereken belgeler varsa, mutlaka ayrı başlıkla belirtilmeli ve dilekçede “EKLER” kısmına yazılmalıdır:

EKLER:

1. Kimlik fotokopisi

2. Varsa yazılı deliller

3. Belgelerin tarih ve numarası (varsa)

6. Avukatsız Dava Takibinde Riskler

Her ne kadar kişi kendi adına dava açabilir veya cevap verebilir olsa da:

• Usul hataları (süre, yetki, şekil)

• Eksik talep

• Hukuki dayanaktan yoksunluk
  gibi nedenlerle davalar reddedilebilmekte ya da hak kayıpları yaşanabilmektedir.

Bu nedenle önemli uyuşmazlıklarda bir avukata danışmak, olası riskleri en aza indirir.

SONUÇ

Başka bir şehirde açılmış bir davaya avukat olmaksızın cevap vermek veya kendi adınıza dava açmak mümkündür. Ancak bu süreçte dilekçenin usul ve içerik bakımından eksiksiz hazırlanması, doğru yöntemle mahkemeye iletilmesi ve sürelere riayet edilmesi gerekmektedir.

Her dava türü kendi özel usullerine tabi olduğundan, avukatsız yapılan işlemler özenli hazırlanmalı, gerektiğinde hukuki danışmanlık alınmalıdır.