SSS Destek Politika Kariyer

info@sinanakalin.av.tr

+90 507 895 28 74

Ölüm Halinde ÖTV Muafiyetli Engelli Aracın Mirasçıya Devri

Anasayfa | Makaleler

Ölüm Halinde ÖTV Muafiyetli Engelli Aracın Mirasçıya Devri

1. GİRİŞ: ENGELLİ ARAÇLARDA ÖTV MUAFİYETİNİN ÖNEMİ

Son yıllarda araç fiyatlarında yaşanan hızlı artış, otomobil vergilerinin yükselmesi ve sigorta maliyetlerinin katlanmasıyla birlikte engelli bireylerin faydalandığı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti daha da önem kazanmıştır. 2024 yılı verilerine göre Türkiye’de satılan her iki sıfır araçtan biri, ÖTV muafiyetinden yararlanılarak satın alınmıştır. Bu oran, engelli vatandaşların bu haktan yoğun biçimde faydalandığını göstermektedir. ÖTV muafiyetli araçlar, yalnızca ekonomik kolaylık sağlamaz; aynı zamanda sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak, engelli bireylerin toplumsal hayata katılımını kolaylaştırır. Ancak bu avantajlı düzenleme, araç sahibinin vefatı halinde karmaşık bir sürece dönüşebilmektedir. Zira engelli aracın mirasçılara intikali sırasında hem vergi yönünden hem de mülkiyet yönünden sorunlar ortaya çıkmaktadır. Özellikle, “ÖTV muafiyetli araç sahibi vefat ederse ÖTV ödenir mi?” sorusu hem vergi daireleri hem de mirasçılar açısından sıkça gündeme gelmektedir. Bu kapsamlı rehberde, ölüm halinde ÖTV muafiyetli araçların mirasçılara devrinin nasıl olacağı, hangi durumlarda ÖTV borcu doğacağı, mirasçıların hakları, noter işlemleri, veraset ilamı, feragat süreçleri ve Yargıtay’ın bu konudaki emsal kararları ayrıntılı şekilde ele alınmıştır.

2. ÖTV MUAFLİYETİNİN HUKUKİ DAYANAĞI

Engelli bireylere tanınan ÖTV muafiyeti, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesi ile düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre;

“Engellilik oranı %90 veya daha fazla olan malul ve engelliler tarafından satın alınan ve motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan sıfır kilometre araçlar ÖTV’den muaftır.”

Bu hüküm, yalnızca yüksek oranlı engelliler için değil, özel tertibatlı araç kullanması gereken engelliler için de belirli koşullarda geçerlidir.
Ayrıca 2024 yılında yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Tebliği’ne göre, engelliler 1.591.255 TL’ye kadar olan araçları ÖTV ödemeden satın alabilirler.

Kanuna göre;

Engellilik oranı %90 ve üzeri olan kişiler tam muafiyetten yararlanır.
Engel oranı %90’ın altında olan ancak “sadece özel tertibatlı araç kullanabilir” raporu olanlar, özel tertibat yaptırmak kaydıyla muafiyetten yararlanabilir.

Bu düzenlemelerle amaçlanan, fiziksel engel nedeniyle araç kullanmakta zorlanan bireylere ekonomik destek sağlamak ve yaşam kalitelerini artırmaktır.

3. KİMLER ÖTV MUAFLİYETİNDEN YARARLANABİLİR?

ÖTV muafiyeti kapsamına giren kişiler üç ana grupta toplanır:

%90 ve üzeri engellilik oranına sahip yetişkin bireyler,
Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) bulunan ve “Özel Koşul Gereksinimi Vardır” ibaresi yer alan 18 yaş altı çocuklar,
%90’ın altında engelliliği olan ancak özel tertibatlı araç kullanması gereken kişiler.

Bu kişiler, araç alırken yalnızca ÖTV değil, Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) yönünden de istisna kapsamındadır.
MTV Kanunu’nun istisnalar bölümünde açıkça, engellilik oranı %90 ve üzeri olan kişilerin veya özel tertibatlı araç kullananların MTV ödemeyeceği düzenlenmiştir.

Ancak dikkat edilmelidir ki, Katma Değer Vergisi (KDV) yönünden bir istisna bulunmamaktadır. Dolayısıyla engelli birey araç alırken KDV ödemekle yükümlüdür.

4. ÖTV MUAFLİYETLİ ARAÇLARDA 5 YIL KURALI

ÖTV muafiyetli araçlarda en önemli kural, satış veya devir yasağıdır. Bu yasağa göre, aracın fatura tarihinden itibaren 5 yıl boyunca devri veya satışı mümkün değildir. Beş yıl dolmadan satış yapılmak istenirse, aracın ilk iktisabında alınmayan ÖTV’nin tamamı ödenmek zorundadır.

Ancak burada bazı istisnalar da vardır:
Eğer araç kaza, yangın, deprem, sel veya benzeri bir afet sonucu kullanılamaz hale gelmiş ve hurdaya ayrılmışsa, 5 yıl dolmadan yeni bir araç alınabilir. Bu durumda engelli kişi yeni araçta tekrar muafiyetten yararlanabilir.

Bunun dışında, 5 yıl dolmadan ikinci bir araç almak isteyen kişi ÖTV ödemedikçe bu hakkı kullanamaz. Yalnızca 5 yılda bir araç için muafiyet tanınmaktadır.

5. ENGELLİ ARAÇ SAHİBİNİN ÖLÜMÜ HALİNDE MİRASÇILARIN HUKUKİ DURUMU

Engelli birey adına tescilli araç, sahibinin vefatıyla birlikte tereke (miras) kapsamına girer. Bu durumda aracın mülkiyeti, kanuni mirasçılara geçer. Ancak burada en sık karıştırılan husus, aracın tescil işlemi ile ÖTV muafiyeti arasındaki ilişkidir. ÖTV Kanunu’na göre araç, veraset yoluyla mirasçılara geçerse ÖTV ödenmez. Ancak aracın yalnızca bir mirasçı üzerine geçirilmesi istenirse, bu durumda diğer mirasçıların noter onaylı feragat beyanı vermesi gerekir. Feragatname verilmeden aracın tescili yapılamaz. Bu feragat işlemi, yalnızca araç üzerindeki hakka ilişkin olmalıdır; genel bir mirastan feragat değil, sadece ilgili araçla sınırlı olmalıdır.

Murisin araç dışında başka malvarlığı yoksa ve araç sadece bir mirasçıya geçiyorsa, ÖTV borcu doğar. Bu nedenle uzmanlar, aracın ilk etapta tüm mirasçılar adına tescil edilmesini, ardından satış veya paylaşımın yapılmasını önermektedir.

6. VERASET İLAMI VE NOTER İŞLEMLERİ

Aracın mirasçılara geçebilmesi için ilk adım, veraset ilamı alınmasıdır. Veraset ilamı, mirasçılık sıfatını gösteren resmi bir belgedir. Sulh Hukuk Mahkemesi veya noter tarafından düzenlenebilir.

Sonrasında yapılması gerekenler:

Her mirasçı, noterde toplu veya ayrı ayrı olarak araç üzerindeki haklarından belirli bir mirasçı lehine feragat ettiğini beyan eder.
Bu feragat yalnızca araç için geçerli olmalıdır.
Feragatnamelerle birlikte aracın trafik tescil devri yapılabilir.

Ancak vergi yönünden dikkat edilmesi gereken husus şudur: Eğer murisin başka malvarlığı yoksa ve aracın değeri yüksekse, araç yalnızca bir mirasçıya devredildiğinde bu işlem “veraset yoluyla intikal” sayılmaz; dolayısıyla ÖTV tahakkuku yapılır.

7. ÖLÜM HALİNDE ÖTV ÖDENİR Mİ?

Bu soru, uygulamada en çok tartışılan konudur.
Kısaca özetlemek gerekirse:

Araç tüm mirasçılar adına tescil edilirse ÖTV ödenmez.
Aracın tek mirasçı üzerine geçirilmesi istenirse ve murisin başka malı yoksa ÖTV ödenir.
Murisin başka malvarlığı varsa ve diğer mirasçılar feragat etmişse, ÖTV ödenmez.
Feragat yerine satış veya bağış yapılırsa bu durumda ÖTV doğar.

Dolayısıyla “Engelli araç sahibi vefat ederse ÖTV ödenir mi?” sorusunun cevabı, intikalin nasıl yapıldığına bağlıdır.

2. BÖLÜM – MİRAS PAYLAŞIMI, FERAĞAT VE DEVRİN HUKUKİ BOYUTU

1. Mirasın Paylaşımı ve Orantısız Tereke Sorunu

Engelli araç sahibinin vefatında aracın mirasçılara geçişi “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilir. Ancak aracın mirasçılardan yalnızca birine geçirilmesi durumunda ÖTV doğmaması için terekenin orantılı olması gerekir.
Yani, murisin sadece bir aracı bulunuyorsa ve bu aracın değeri yüksekse, diğer mirasçılar lehine herhangi bir malvarlığı kalmamış olur. Bu durumda araç tek bir mirasçıya devredildiğinde ÖTV tahakkuk eder.

Murisin, araç dışında banka mevduatı, taşınmaz, kıymetli maden veya nakit gibi malvarlıkları varsa ve bunların toplam değeri araçla orantılıysa, bu durumda mirasçılardan biri aracı alabilir ve ÖTV ödemesi gerekmez.
Ancak orantısız bir dağılım varsa, vergi dairesi bu işlemi istisna dışı devir olarak değerlendirir ve ÖTV’yi talep eder.

2. Feragatname ve Muvafakatname Düzeni

Bir mirasçının aracı devralabilmesi için diğer mirasçıların araç üzerindeki miras haklarından feragat ettiğine dair noter tasdikli muvafakatname vermesi gerekir. Bu belge yalnızca araç için düzenlenmelidir; genel bir miras feragati değil, belirli bir malvarlığı (araç) üzerindeki haktan vazgeçme olmalıdır.

Feragat işlemi sırasında dikkat edilmesi gereken nokta, feragatin karşılıksız (ivazsız) olmasıdır. Eğer mirasçılar feragat karşılığında bir bedel almışsa bu işlem “satış” olarak değerlendirilir ve ÖTV doğar.
Feragat işlemi, “ivazsız” yani bedelsiz yapıldığında ÖTV tahakkuku olmaz.

3. Tek Mirasçıya Devir ve ÖTV’nin Durumu

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 15/2-a maddesi, bu konuda açık hüküm içerir:

“Veraset yoluyla intikaller hariç olmak üzere, istisnadan yararlanılarak alınan araçların istisnadan yararlanmayan kişilere devrinde, aracın ilk iktisabında alınmayan vergi, tescil tarihindeki orana göre tahsil edilir.”

Bu maddeye göre:

Aracın mirasçılara veraset yoluyla geçişinde ÖTV aranmaz.
Ancak mirasçıların kendi aralarında yaptıkları satış, bağış veya devrin veraset dışı olması halinde ÖTV ödenir.
ÖTV ödenmeyecekse, aracın en az 5 yıl süreyle mirasçılar adına kayıtlı kalması gerekir.

Beş yıl dolmadan aracı satmak isteyen mirasçılar, ÖTV borcunu ödemeden satış işlemi yapamaz.

4. Beş Yıl Dolmadan Ölüm ve Devir İşlemleri

Engelli kişi aracı aldıktan sonra 5 yıl dolmadan vefat etmişse, aracın intikalinde dikkat edilmesi gereken iki husus vardır:

Araç veraset yoluyla mirasçılara geçerse, ölüm nedeniyle devredilen bu araç için ÖTV aranmaz.
Ancak araç yalnızca bir mirasçı adına tescil edilirse ve diğer mirasçılar feragat etmemişse, bu durumda ÖTV doğar.

Bunun nedeni, 4760 sayılı Kanun’un 15/2-a maddesinin “veraset yoluyla intikaller hariç” ifadesidir. Dolayısıyla intikalin veraset dışı bir işlem haline gelmesi durumunda ÖTV borcu tahakkuk eder.

5. Vasiyetname Yoluyla Devirde ÖTV

Araç vasiyetnameyle belirli bir mirasçıya bırakılmışsa bu işlem veraset yoluyla değil, vasiyetnameye dayalı özel bir intikal sayılır. Bu durumda, araç istisnadan yararlanmayan bir kişiye geçmiş olacağından ÖTV ödenir. Yani, engelli araç sahibinin “vasiyetnameyle aracımı oğluma bırakıyorum” şeklindeki iradesi veraset hükümleri dışındadır ve bu durumda vergi doğar.

6. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi İle Devir

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi de aynı şekilde ÖTV muafiyeti kapsamına girmez. Bu tür sözleşmeler, karşılıklı edim içeren sözleşmelerdir. Yani araç karşılığında bakım hizmeti alınmaktadır. Dolayısıyla bu tür bir devir, 4760 sayılı Kanun’un 15. maddesi gereğince “istisna dışı devir” sayılır ve ÖTV ödenir.

7. Araç Üzerinde Rehin, Haciz veya İpotek Varsa

Engelli kişi sağken araca ipotek konmuşsa ve 5 yıl dolmadan vefat etmişse, aracın devrinde şu riskler doğar:

Araç üzerindeki borç, mirasçılara geçer.
Aracın ipotekli olması durumunda mirasçılar, borçtan müteselsilen sorumlu hale gelir.
Borç ödenmeden aracın tescilinin yapılması mümkün değildir.

Bu nedenle mirasçılar, noter aracılığıyla aracı devralan kişi lehine feragat etmeden önce ipotekli durumu çözmelidir. Bazı durumlarda ipotek masraflarının yüksekliği nedeniyle icra yoluyla satış da tercih edilebilir.
Ancak icra satışında araç üzerinde ÖTV muafiyet şerhi varsa, ihaleyi kazanan kişi tescil sırasında ÖTV öder.

8. Aracın Ortaklığın Giderilmesi (İzaleyi Şuyu) Davasıyla Satışı

Araç mirasçılar arasında ortak kalmışsa, bu durumda ortaklığın giderilmesi (izaleyi şuyu) davası açılabilir. Mahkeme aracı satılmasına karar verirse, satış sırasında ÖTV muafiyetinin sona erdiği belirtilir ve ihaleyi kazanan kişi tescil aşamasında ÖTV öder. Ancak araç beş yıldan eskiyse, ÖTV aranmadan satış yapılabilir.

9. İnançlı İşlem, Mülkiyet ve Sebepsiz Zenginleşme Davaları

Uygulamada, engelli yakınının kendi parasıyla araç alıp engelli kişi adına tescil ettirmesi sık görülür. Bu durumda, araç bedelini ödeyen kişi daha sonra “araç benim adıma alınmalıydı” iddiasıyla dava açabilir.
Yargıtay, bu tür durumlarda inançlı işlem veya sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanılabileceğini kabul etmektedir.

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2018/7035 sayılı kararında, “araç mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespitinin mümkün olduğu, ancak tescilin idari bir işlem olduğu” belirtilmiştir.
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2019/3078 sayılı kararında ise, inançlı işlem iddialarının yazılı delil başlangıcı ile ispatlanabileceğini, banka dekontlarının bu amaçla kullanılabileceğini vurgulamıştır.

Bu tür davalarda araç bedelini ödeyen kişi, mülkiyetin tespiti veya bedel iadesi talebiyle dava açabilir.

10. Vesayet Altındaki Kişi Adına Alınan Araçlar

Engelli birey kısıtlı olup vasi tarafından araç alınmışsa, vesayet makamının izniyle yapılan işlemler geçerlidir. Ancak aracın bedeli vasi tarafından ödenmişse ve bağış sözleşmesi yoksa, bu ödeme bağış sayılmaz.
Bu durumda vasi, ödediği bedelin mirasçılardan iadesini isteyebilir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 17.02.2021 tarihli kararında, “vasi tarafından ödenen araç bedelinin bağış sayılamayacağı, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri istenebileceği” hükmünü vermiştir.

11. Sigorta, Kasko ve ÖTV’nin Hasar Tazminatına Etkisi

Sigorta şirketleri, engelli araçlar için hazırladıkları poliçelerde bazen ÖTV düşülerek tazminat ödemesi yapar. Ancak Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2016/5845 sayılı kararında, bu uygulamanın hatalı olduğu belirtilmiştir. Mahkeme, sigorta şirketinin ÖTV dahil tam rayiç bedel üzerinden ödeme yapması gerektiğine karar vermiştir. Aksi halde sigorta şirketi sebepsiz zenginleşmiş sayılır.

12. Engelli Aracın Haczi ve Satışı

Engelli araçlar üzerine haciz konulabilir. Ancak murisin ölümünden sonra aracın mirasçılar arasında paylı mülkiyete konu olması halinde, aracın tamamı haczedilemez. Yalnızca borçlu mirasçının payı oranında haciz mümkündür.
Sakarya BAM 8. Hukuk Dairesi’nin 2019/521 sayılı kararına göre, “borçlunun paydaş olduğu araç üzerine tümden yakalama kararı verilmesi usulsüzdür.”

13. Uygulamada Karşılaşılan Örnek Durumlar

Murisin tek malı araçsa ve mirasçılardan biri diğerlerinin feragatnamesiyle aracı alıyorsa → ÖTV ödenir.
Murisin araç dışında evi ve banka hesabı varsa, değer orantılıysa → ÖTV ödenmez.
Araç, vasiyetnameyle devredilmişse → ÖTV ödenir.
Araç, mirasçılar arasında ortak kalırsa ve beş yıl dolmuşsa → satışta ÖTV aranmaz.

3. BÖLÜM – SİGORTA, HACİZ, YARGITAY KARARLARI, SSS VE SONUÇ

1. Sigorta ve Kasko Uygulamalarında ÖTV Bedelinin Önemi

Engelli araçların sigortalanması sırasında sigorta şirketleri genellikle poliçeye “ÖTV hariç bedel” ibaresi ekler. Bu durumda araç pert olduğunda veya ağır hasar aldığında, sigorta şirketi yalnızca ÖTV’siz rayiç bedel üzerinden ödeme yapar. Ancak Yargıtay’ın yerleşik içtihadına göre, sigorta şirketi, araç sahibinin ÖTV dahil toplam zararını karşılamakla yükümlüdür.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2016/5845 sayılı kararında şu değerlendirme yapılmıştır:

“Sigorta şirketi, ÖTV muafiyetli araçların piyasa değerini belirlerken, ÖTV’yi hariç tutarak eksik tazminat ödemesi yapamaz. Araç hurdaya ayrılmış olsa dahi, tazminat ÖTV dahil rayiç bedel üzerinden hesaplanmalıdır.”

Bu nedenle sigorta poliçesi hazırlanırken “ÖTV dahil değer”in açıkça belirtilmesi gerekir. Aksi durumda araç sahibi ciddi maddi kayıplarla karşılaşabilir.

2. Haciz, Yakalama ve Engelli Araçların Hukuki Statüsü

Engelli araçlar, sahibinin veya mirasçının borçlarından dolayı haczedilebilir. Ancak bu haciz, engellinin temel yaşam hakkını ortadan kaldıracak şekilde uygulanamaz. Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri, engelli araçların “tamamının” değil, mirasçının payı oranında haczedilebileceğini kabul etmektedir.

Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi 2019/521 sayılı kararında şöyle demiştir:

“Mirasçılardan biri borçlu olsa dahi, diğer mirasçıların mülkiyet hakkını kısıtlayacak şekilde aracın tamamına yakalama kararı verilmesi usulsüzdür.”

Dolayısıyla, araç iştirak halinde mülkiyete tabi ise, borçlu olmayan mirasçının hakkı korunur.

3. Ortaklığın Giderilmesi (İzaleyi Şuyu) Davalarında ÖTV Durumu

Engelli araç, birden fazla mirasçının ortak mülkiyetinde kalmışsa, ortaklığın giderilmesi davası açılarak satılabilir. Bu satış, genellikle icra müdürlüğü aracılığıyla veya mahkeme kararıyla yapılır.
Bu durumda ÖTV, satış bedelinden tahsil edilir.

Eğer aracın satın alındığı tarihten itibaren 5 yıldan fazla zaman geçmişse, ÖTV aranmaz. Ancak 5 yıl dolmadan yapılan satışlarda, ihaleyi kazanan kişi aracı üzerine tescil ettirirken ÖTV’yi ödemek zorundadır.

4. Engelli Aracın Hurdaya Ayrılması ve Yeni Araç Alımı

Aracın deprem, kaza, yangın veya sel gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelmesi durumunda, araç hurdaya ayrılırsa engelli birey, 5 yıl dolmadan yeni bir araç alabilir. Bu durumda eski aracın ÖTV muafiyet hakkı devam eder.
Yargıtay, bu tür durumları “zorunlu yenileme” olarak kabul etmekte ve yeni araçta tekrar muafiyet uygulanmasına izin vermektedir.

5. Yargıtay Kararlarının Genel Özeti

Aşağıda ÖTV muafiyetli araçların miras devrine ilişkin en önemli Yargıtay kararlarının özeti yer almaktadır:

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 15.11.2018, E:2016/13845 K:2018/7035
Dava araç mülkiyetinin tespiti ve tesciline ilişkindir. Yargıtay, araç mülkiyetinin tespit edilebileceğini, ancak tescilin idari bir işlem olduğunu vurgulamıştır.
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 16.05.2019, E:1663 K:3078
İnançlı işlem iddiası yazılı delille ispatlanabilir. Banka dekontları delil başlangıcı sayılır ve tanık dinlenebilir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 17.02.2021, E:2020/2923 K:2021/1640
Vasi tarafından ödenen araç bedeli bağış sayılmaz. Mirasçılar sebepsiz zenginleşme hükümleri gereği bedeli iade etmek zorundadır.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/2884 E., 2016/5845 K.
Sigorta şirketi ÖTV düşülmüş bedel üzerinden değil, ÖTV dahil rayiç bedel üzerinden tazminat ödemek zorundadır.

Bu kararlar, hem vergi hem de mülkiyet boyutunda uygulamaya yön veren içtihatlardır.

6. ÖTV Muafiyetli Araçlarda Vergi Sorumluluğu ve Mirasçı Hakları

Engelli araç sahibinin vefatı halinde aracın tescili mirasçılara yapılabilir. Ancak ÖTV istisnasının korunması için:

Devir işlemi yalnızca veraset yoluyla olmalı,
Mirasçılar arasında satış veya bağış yapılmamalı,
Aracın en az 5 yıl süreyle ortak mülkiyette kalması gerekir.

Eğer bu şartlardan biri ihlal edilirse, vergi dairesi ÖTV borcu çıkarabilir. Bu durumda mirasçılar vergi borcuna müştereken sorumludur.

7. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aracın tescil belgesi, fatura ve ÖTV istisna belgesi mutlaka saklanmalıdır.
Mirasçılar veraset ilamını aldıktan sonra noter feragatnamesi düzenlemelidir.
Araç tek mirasçıya devredilecekse murisin başka malvarlığı olduğuna dair beyan hazırlanmalıdır.
5 yıl dolmadan satış yapılırsa, önce ÖTV ödenmelidir.
Vasiyetname veya ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle devir yapılırsa ÖTV doğar.

8. ÖTV Muafiyetli Aracın İntikalinde En Uygun Yöntem

En risksiz yöntem, aracın:

Tüm mirasçılar adına tescil edilmesi,
5 yıl süreyle satılmaması,
Noter feragatnamesiyle ilerleyen yıllarda tek mirasçıya devredilmesidir.

Bu yöntem, hem vergi yükümlülüğünü ortadan kaldırır hem de mülkiyet ihtilaflarını önler.

9. SONUÇ VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME

ÖTV muafiyetli engelli araçlarda ölüm sonrası süreç, yalnızca bir vergi meselesi değildir; aynı zamanda mülkiyet, veraset ve noter işlemlerini kapsayan çok boyutlu bir konudur.
Yanlış bir işlem yapılması halinde araç değerinin %45’ine kadar ÖTV borcu doğabilir.

Kısaca özetlemek gerekirse:

Araç veraset yoluyla geçiyorsa ÖTV aranmaz.
Araç tek mirasçıya geçiyor ve murisin başka malı yoksa ÖTV ödenir.
Vasiyetname veya ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle devredilirse ÖTV doğar.
Aracın hurdaya ayrılması halinde engelli kişi 5 yıl dolmadan yeni araç alabilir.
Mirasçılar aracı ortak tescil ettirip 5 yıl beklerse vergi sorumluluğu olmaz.

Tüm bu süreçlerde vergi idaresi, terekedeki diğer malların varlığına, feragatnamelere ve orantılı dağılıma bakar.
Bu nedenle mirasçılar, devri gerçekleştirmeden önce bir avukattan hukuki danışmanlık almalıdır.

10. SIK SORULAN SORULAR (SSS)

Engelli araç sahibi vefat ederse araç ne olur?
Araç mirasın bir parçası olur ve mirasçılara geçer.
ÖTV muafiyetli araç mirasçılara geçerse ÖTV ödenir mi?
Araç tüm mirasçılar adına tescil edilirse ÖTV aranmaz.
Araç tek mirasçıya devredilirse ne olur?
Murisin başka malı yoksa ÖTV ödenir.
Vasiyetname ile devredilen araçta ÖTV var mı?
Evet, vasiyetname ile devir veraset dışıdır, ÖTV ödenir.
Feragatname olmadan araç devredilebilir mi?
Hayır, diğer mirasçıların noter onaylı feragatnamesi gereklidir.
Beş yıl dolmadan araç satılabilir mi?
Hayır, aksi halde ÖTV ödenir.
Aracın hurdaya ayrılması halinde yeni araç alınabilir mi?
Evet, 5 yıl dolmadan yeni araç alınabilir.
Engelli aracın kaskosu yapılırken ÖTV dâhil mi olmalı?
Evet, aksi halde tazminat eksik ödenir.
Mirasçılardan biri borçluysa aracın tamamı haczedilir mi?
Hayır, sadece borçlu mirasçının payı haczedilir.
Araç sigorta bedeli nasıl belirlenmeli?
ÖTV dahil rayiç bedel esas alınmalıdır.
Vasinin ödediği bedel bağış sayılır mı?
Hayır, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
Aracın satışından elde edilen para nasıl bölünür?
Miras payları oranında bölüştürülür.
Aracın satışında noter işlemi zorunlu mudur?
Evet, noter satış sözleşmesi yapılmalıdır.
Feragat karşılığında para alınırsa ne olur?
Bu işlem satış sayılır ve ÖTV doğar.
Engelli aracı mirasçılar 5 yıl sonra satabilir mi?
Evet, beş yıl dolduktan sonra ÖTV’siz satılabilir.
Araç rehinliyse mirasçılar sorumlu olur mu?
Evet, borç mirasçılara geçer.
Mirasçılardan biri aracı kullanabilir mi?
Diğer mirasçıların rızasıyla mümkündür.
Araç mahkeme kararıyla satılırsa ÖTV doğar mı?
5 yıl dolmuşsa doğmaz, aksi halde ödenir.
Engelli raporu sonradan iptal edilirse ne olur?
İptal tarihi itibarıyla ÖTV istisnası geri alınabilir.
Bu işlemlerde avukat yardımı zorunlu mu?
Zorunlu değildir ancak hukuki hata büyük mali kayıp doğurabilir; bu nedenle avukat desteği önerilir.

Engelli Araç Devir İşlemleri Avukatı

ÖTV muafiyetli araçların devri, veraset süreci, feragatname hazırlanması ve miras paylaşımı konularında uzman desteği sunmaktadır.
Engelli araçların ölüm sonrası devrinde karşılaşılabilecek vergi ve mülkiyet sorunları konusunda profesyonel danışmanlık alınması, yüksek tutarlı vergi borçlarının önüne geçmek açısından son derece önemlidir.