Günümüzde vatandaşların yargı süreçlerine erişimini kolaylaştırmak ve şeffaflığı artırmak amacıyla geliştirilen UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi), hem hukuk hem de ceza yargılamasında önemli bir dijital altyapıdır. Adalet Bakanlığı tarafından hayata geçirilen bu sistem, vatandaşların dava ve icra dosyalarına elektronik ortamda ulaşmasına olanak sağlamaktadır. Peki, hakkında şikayet bulunan ya da ifadesi alınan bir kişi, savcılık aşamasındaki ceza dosyasını UYAP Vatandaş Portalı üzerinden görebilir mi? Bu sorunun yanıtı uygulamada büyük önem arz etmektedir.

UYAP Vatandaş Portalı Nedir?

UYAP Vatandaş Portalı, e-Devlet entegrasyonu sayesinde adli işlemlerin şeffaf bir biçimde takip edilebildiği resmi bir platformdur. Vatandaşlar bu sistem aracılığıyla;

• Devam eden davalarını,

• Mahkeme kararlarını,

• İcra takip dosyalarını,

• Yargıtay ilamlarını,

• Dosya duruşma günlerini
  görüntüleyebilmektedir.

Ancak sistemin sağladığı bu imkanlar, bazı kısıtlamalarla sınırlı tutulmuştur. Özellikle soruşturma aşamasındaki dosyalar, yani savcılıktaki işlemler, UYAP Vatandaş sisteminde doğrudan görünmez. Bunun hukuki gerekçesi gizlilik ve soruşturmanın selameti ilkesidir.

Savcılık Soruşturması UYAP’tan Görünür mü?

Hakkında soruşturma yürütülen bir kişi ya da şüpheli sıfatı taşıyan vatandaş, çoğu zaman UYAP Vatandaş Portalı üzerinden hakkında bir dosya olup olmadığını kontrol etmek istemektedir. Ancak;

• Savcılık dosyaları, yani henüz iddianame düzenlenmemiş ve kovuşturma aşamasına geçmemiş soruşturmalar, genel kural olarak UYAP Vatandaş Portalı’ndan görüntülenemez.

• Bu dosyalar sadece avukatlar tarafından UYAP Avukat Portalı üzerinden, CMK ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca dosyaya erişim yetkisi çerçevesinde incelenebilir.

UYAP'tan Savcılık Dosyası Ne Zaman Görünür Hale Gelir?

Savcılık dosyasının vatandaş tarafından görülebilmesi, genellikle şu iki durumda mümkün hale gelir:

1. İddianame Düzenlenip Mahkemeye Gönderildikten Sonra:

   • Savcılık soruşturması tamamlanıp iddianame düzenlendikten sonra dosya mahkemeye intikal eder ve kovuşturma başlar.

   • Bu aşamadan sonra dosya UYAP sistemine “Ceza Mahkemesi” dosyası olarak geçer ve vatandaşlar tarafından görülebilir hale gelir.

2. Takipsizlik (Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar - KYOK) Verilirse:

   • Şikayet sonrası savcılık dosyasına KYOK kararı verilirse, bu karar UYAP sistemine işlenir ve vatandaş bu kararın kendisini ilgilendirmesi durumunda görebilir.

   • Ancak yine de bazı KYOK kararları “gizlilik” kararı varsa görünmez olabilir.

Soruşturma Dosyasına Erişmek İçin Ne Yapılabilir?

Eğer bir kişi hakkında savcılık soruşturması yürütülüp yürütülmediğini öğrenmek istiyorsa aşağıdaki yollara başvurabilir:

• Bir avukattan yardım alarak UYAP Avukat Portalı üzerinden dosya araştırması yapılması,

• İlgili Cumhuriyet Başsavcılığına dilekçe verilerek dosya numarası sorulması,

• e-Devlet üzerinden gelen tebligatların ve tebligat geçmişinin incelenmesi,

• Adli Sicil Kaydı sorgulaması yaparak varsa açılmış veya sonuçlanmış bir soruşturmanın kontrol edilmesi.

Soruşturma Aşamasında Gizlilik Kararı Varsa Ne Olur?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 157. maddesi uyarınca savcılık soruşturmaları, genel kural olarak gizlidir. Ayrıca, Cumhuriyet savcısı, soruşturmanın selameti açısından özel olarak dosyaya gizlilik kararı da verebilir. Bu durumda:

• Avukatlar bile dosyayı ancak hakim izniyle görebilir.

• Vatandaş ya da şüpheli konumundaki kişiler, dosyanın varlığından haberdar dahi olamaz.

Sonuç

Özetle, savcılık dosyaları henüz iddianame düzenlenmeden ve mahkemeye gönderilmeden önce UYAP Vatandaş Portalı’ndan görülemez. Bu sistemde yalnızca sonuçlanmış veya kovuşturma aşamasına geçen dosyalar görüntülenebilmektedir. Soruşturma dosyasına erişim talebi, avukat aracılığıyla ya da savcılığa yapılacak başvurularla mümkündür.

Ceza soruşturmalarının hak ve özgürlükler üzerindeki etkisi büyük olduğundan, vatandaşların bu süreçte profesyonel bir hukuki destek alması son derece önemlidir. Eğer sizin de hakkında açılmış bir soruşturma olup olmadığını merak ediyorsanız ya da bir şikayet sonucu dosyaya taraf olup olmadığınızı öğrenmek istiyorsanız, Mersin’de hizmet veren hukuk büromuzdan profesyonel destek alabilirsiniz.