Denetimli serbestlik uygulaması, ceza adalet sisteminde hükümlülerin sosyal hayata yeniden kazandırılmasını amaçlayan önemli bir infaz kurumudur. Ancak hükümlü denetimli serbestlik altındayken başka bir cezası kesinleşirse ne olur? Bu durumun infaz rejimi, denetimin devamı ve koşullu salıverilme sürecine etkileri nelerdir?

Bu makalede, denetimli serbestlik sırasında kesinleşen cezaların infazı konusunda detaylı açıklamalar yapılmakta ve uygulamada dikkat edilmesi gereken yasal süreler ile hak kayıpları vurgulanmaktadır.

1. Denetimli Serbestlik Nedir? (5275 Sayılı Kanun m.105/A)

Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasının kalan kısmını ceza infaz kurumu dışında, belirli yükümlülükler altında geçirmesini sağlayan bir infaz yöntemidir. Bu yöntemle hükümlü hem cezalandırılır hem de topluma kazandırılması hedeflenir.

📌 Kanuni Dayanak:
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 105/A maddesi:

"Koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlüler, cezasının kalan süresini denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etmek üzere ceza infaz kurumundan tahliye edilebilirler."

2. Denetimli Serbestlik Sırasında Kesinleşen Ceza Ne Anlama Gelir?

Hükümlü denetimli serbestlikten yararlanırken geçmişte işlediği bir suç nedeniyle başka bir mahkûmiyet kararı kesinleşebilir. Bu durumda infaz rejimi yeniden şekillenir.

🔴 Bu durumda ne olur?

📌 Denetim sona erdirilir.
📌 İki ceza İnfaz Hakimliği tarafından içtima ettirilerek birlikte infaz edilir.
📌 Hem cezaevinde hem de denetimli serbestlikte geçirilen süre toplam cezadan mahsup edilir.

3. Denetim Biterse Yeni Bir Denetimli Serbestlik Hakkı Doğar mı?

Hayır. Eğer denetimli serbestlik süresi tamamlanmış ve kişi infazı bitirmişse, daha sonra kesinleşen ceza için yeni bir denetimli serbestlik hakkı tanınmaz.

📌 Ancak:

Eğer önceki infaz sırasında hâlâ denetimli serbestlik süresi devam ediyorsa, kalan bu süre yeni toplam cezanın yatardan süresinden düşülür.

4. İçtima Edilen Cezalarda Hangi Denetim Hakkı Geçerli Olur?

Yeni gelen cezanın denetimli serbestlik süresi eski cezadan daha kısa ise, yeni ceza esas alınır.
Yani, içtima sonrası oluşan toplam cezanın en az hak tanıyan hükmü geçerli olur. Bu durumda kişi daha uzun süre cezaevinde kalabilir.

5. Koşullu Salıverilme Hakkı Etkilenir mi?

📌 Hayır. Denetimli serbestlik sırasında yeni bir cezanın gelmesi, kişinin koşullu salıverilme hakkını ortadan kaldırmaz.
Koşullu salıverilme tarihi geldiğinde gerekli şartlar oluşmuşsa, hükümlü bu haktan yararlanabilir.

6. 5 Gün İçinde Başvuru Zorunluluğu ve Firar Hükmü

🛑 Çok önemli bir uygulama detayı:

Hükümlü denetimli serbestlik kararıyla cezaevinden tahliye edildiğinde:

• 5 gün içinde denetimli serbestlik müdürlüğüne başvuru yapmak zorundadır.

• 5 gün içinde başvuru yapılmazsa:
  🔸 Açık Cezaevine iade kararı verilir.

• Açık cezaevine iade kararından sonra 2 gün içinde teslim olunmazsa:
  🔸 Firar sayılır.
  🔸 Kapalı cezaevine iade edilir.
  🔸 Ayrıca, firar suçu nedeniyle ayrı bir ceza davası açılır.

📌 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu m.292 - Cezaevinden firar eden kişiye 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezası verilebilir.

7. Uygulamada Sık Sorulan Sorular

❓ Denetimli serbestlikte iken gelen ceza 1 yıldan azsa ne olur?

Yeni cezanın niteliği ve süresi infaz hakimliğince değerlendirilir. Koşullar uygunsa denetimli serbestlik uygulanabilir, ancak yukarıda anlatılan süreler ve şartlara dikkat edilmelidir.

❓ Denetimli serbestlikte iken gelen ceza ertelenmişse ne olur?

Erteleme kararı varsa, bu cezanın infazı gerekmez. Ancak ertelemenin şartlı olması durumunda dikkatli olunmalıdır.

Sonuç ve Hukuki Değerlendirme

Denetimli serbestlik süreci, bireyin yeniden suç işlememesi ve topluma kazandırılması açısından oldukça önemlidir. Ancak bu süre zarfında başka bir cezanın kesinleşmesi, infaz rejimini ve süreci önemli ölçüde etkiler. Bu nedenle:

✅ Hükümlülerin denetimli serbestlik yükümlülüklerine tam uyum sağlamaları,
✅ Yeni bir ceza kesinleşirse, süreci derhal bir avukat aracılığıyla yönetmeleri,
✅ Denetimli serbestlik müdürlüğüne süresi içinde başvurmaları büyük önem taşımaktadır.