İşçilik alacakları davası açılırken, hem hak kaybına yol açmamak hem de dava sürecinin etkin şekilde yürütülmesini sağlamak adına dikkat edilmesi gereken pek çok hukuki ve usuli unsur bulunmaktadır. İşçilik alacaklarına ilişkin uyuşmazlıklarda yapılacak küçük bir hata, talebin reddine ya da eksik kazanılmasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle dava açılmadan önce aşağıdaki hususlar büyük önem arz eder:

1. Alacak Kalemlerinin Belirlenmesi

Avukat, dava dilekçesinde açık ve ayrı ayrı olmak üzere hangi alacak kalemlerinin talep edildiğini belirtmelidir. Bu kalemler genellikle şu şekilde olabilir:

• Ücret

• Fazla mesai

• Ulusal bayram ve genel tatil ücreti (UBGT)

• Kıdem tazminatı

• İhbar tazminatı

• Yıllık izin ücreti

Her alacak kalemine dair miktar ayrı ayrı yazılmalı, değer gösterilerek ilgili harçların hesaplanmasına imkân verilmelidir.

2. Kısmi Dava mı Belirsiz Alacak Davası mı?

Davanın türü, işçilik alacağının belirginliğine göre tayin edilmelidir. Yargıtay içtihatlarına göre;

• Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti gibi belirlenebilir alacaklar için kısmi dava,

• Fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi hesaplanması işveren kayıtlarına bağlı olan alacaklar için ise belirsiz alacak davası açılması gerekir.

Aynı dilekçede hem kısmi dava hem belirsiz alacak davası açılabilir ancak bu ayrım net şekilde belirtilmelidir.

3. Arabuluculuk Süreci

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca işçilik alacakları davası açmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunludur. Şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Hem asıl hem alt işverene dava açılacaksa, arabuluculuk süreci her ikisine karşı birlikte yürütülmelidir. Aksi halde dava şartı yokluğundan usulden ret kararı verilebilir.
  📌 Kaynak: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 25.01.2022 T., 2022/460 E., 2022/1008 K.

• Arabuluculuk tutanağının aslının veya onaylı örneğinin ya da UYAP üzerinden alınmış halinin mahkemeye sunulması zorunludur.
  📌 Kaynak: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 19.04.2022 T., 2022/3791 E., 2022/4837 K.

4. Faiz Talebi ve Türü

• Dilekçede faiz talebi titizlikle belirtilmelidir. Hangi tarihten itibaren faiz isteneceği açıkça yazılmalıdır. Örneğin ihtarname veya arabuluculuk tutanağının son tarihi esas alınmalıdır.

• Faiz türü de önemlidir. İş Kanunu m. 34 gereği işçilik alacaklarında en yüksek mevduat faizi uygulanır. Aksi belirtilirse yasal faiz uygulanabileceği için maddi kayıp yaşanabilir.

5. Basit Yargılama Usulü ve Delillerin Tamlığı

İşçilik alacaklarına dair davalar basit yargılama usulüne tabidir. Bu sebeple:

• Replik, duplik gibi ikinci cevap dilekçeleri verilmez.

• Dilekçede tüm delillerin eksiksiz sunulması gerekir.

• Genişletilmiş beyan yasağına dikkat edilmelidir.

6. Yemin Delili

Yemin deliline başvurulacaksa, bu husus dava dilekçesinde mutlaka belirtilmelidir. Sonradan yemin deliline başvurulması engellenebilir.

7. Hizmet Tespiti ve Bekletici Mesele

İşçilik alacakları davası ile birlikte hizmet tespiti davası da açılması düşünülüyorsa:

• Öncelikle hizmet tespit davası açılmalı,

• İşçilik alacakları davası, hizmet tespiti davasına bekletici mesele yapılmalıdır.

8. Zamanaşımı ve İhtarnamenin Etkisi

• Kısmi dava açıldığında sadece talep edilen kısmın zamanaşımı kesilir. Diğer kısım yönünden kesilmediği unutulmamalıdır.

• Ayrıca, ihtarname zamanaşımını kesmez. Ancak faiz başlangıcı bakımından önem arz eder.
  📌 Kaynak: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 12.01.2021 T., 2020/4142 E., 2021/433 K.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

İşçilik alacakları davası açmadan önce arabuluculuğa başvurmak zorunlu mu?

Evet, 7036 sayılı Kanun gereği zorunludur. Aksi halde dava reddedilir.

Arabuluculuk tutanağını mahkemeye nasıl sunabilirim?

Tutanağın aslı, onaylı örneği veya UYAP üzerinden alınan nüshası sunulabilir.

Faiz istemezsem ne olur?

Faiz istemezseniz, yargılama sonunda faiz hükmedilmez ve alacağınız eksik tahsil edilir.

Dava açarken hem kısmi hem belirsiz alacak talep edebilir miyim?

Evet, tek dilekçede bu mümkündür ancak her iki dava türü açıkça belirtilmelidir.