Uyuşturucu madde ticareti, Türk Ceza Kanunu’na göre en ağır şekilde cezalandırılan suçlardan biridir. Toplum sağlığını doğrudan tehdit eden bu fiil, kamu düzenine karşı işlenen suçlar arasında yer almakta ve hem üretim, hem bulundurma, hem de satış eylemleri bakımından ayrı ayrı düzenlemelere tabidir. 2025 yılı itibariyle yürürlükte olan mevzuata göre, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, TCK m.188 kapsamında düzenlenmiştir. Bu makalede, 2025 yılı itibariyle uyuşturucu satmanın cezası, cezayı ağırlaştıran ve hafifleten nedenler, yargılama süreci, adli kontrol ve etkin pişmanlık gibi hususlar detaylı biçimde incelenecektir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Ticareti Suçu (TCK m.188)

1. Suçun Temel Hali

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesi uyarınca, uyuşturucu veya uyarıcı madde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan ya da bu maddelerin ticaretini herhangi bir şekilde yapan kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası ve 20.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Bu suçun temel hali, herhangi bir teşkilatın parçası olmaksızın bireysel olarak gerçekleştirilen uyuşturucu ticareti fiillerini kapsar.

Suçun Nitelikli Hali – Cezayı Ağırlaştıran Nedenler

TCK m.188/4 ve devamında bazı özel durumlar sayılmıştır. Aşağıdaki hallerde ceza daha ağır şekilde verilmektedir:

• Suçun;
  • Örgütlü şekilde işlenmesi,
  • Kamu görevlisi tarafından görevin sağladığı kolaylıktan yararlanarak işlenmesi,
  • Okul, yurt, hastane, kışla gibi yerlere yakın yerlerde işlenmesi,
  • Çocuklara yönelik olarak işlenmesi,
  • Ülkeye sokulması, ülke dışına çıkarılması suretiyle işlenmesi
•  

Bu gibi durumlarda ceza 15 yıldan az olmamak üzere hapis ve 30.000 güne kadar adli para cezası şeklinde hükmedilmektedir.

Uyuşturucu Madde Satmanın Denetimli Serbestlik ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Açısından Durumu

Uyuşturucu ticareti suçu, ağır bir suç tipi olduğu için HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) ve ertelenme hükümlerinden yararlanılamaz. Denetimli serbestlik ise ancak infaz aşamasında belirli koşulların oluşması halinde gündeme gelebilir.

Etkin Pişmanlık Hükümleri (TCK m.192)

Uyuşturucu madde ticareti suçu yönünden sanığın adli makamlara başvurarak suçun ortaya çıkmasına yardımcı olması durumunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilmektedir. Bu durumda, kişi hakkında verilecek cezada önemli ölçüde indirim yapılabilmektedir.

• Suç işlenmeden önce yetkili mercilere başvurup suçun işlenmesini önleyen kişiye ceza verilmez.
• Suç işlendikten sonra, faillerin yakalanmasına veya maddenin ele geçirilmesine yardımcı olan kişiye verilecek cezada 1/2 ila 2/3 oranında indirim yapılabilir.

Uyuşturucu Satmanın Cezasının Belirlenmesinde Dikkate Alınan Hususlar

Mahkemeler aşağıdaki kriterleri dikkate alarak cezayı belirler:

• Satışa konu maddenin cinsi (eroin, esrar, kokain vb.)
• Maddenin miktarı (kilo veya gram bazında),
• Failin suça ilişkin kastı (kasten satış, aracılık, yardım etme),
• Failin daha önce benzer bir suçtan sabıkasının olup olmadığı,
• Uyuşturucunun kimlere satıldığı (özellikle çocuklar, gençler veya öğrencilere yönelik satış),
• Suçun örgütlü olarak işlenip işlenmediği

Bu unsurlar cezayı hem artırabilir hem de sanığın lehine olarak indirime sebep olabilir.

2025 Yılı İtibariyle Güncel Yargıtay Uygulamaları

Yargıtay Ceza Dairelerinin yerleşik kararlarına göre;

• “Kullanım sınırını aşan miktarda uyuşturucu madde bulundurulması”, genellikle ticaret kastının varlığına karine olarak kabul edilmektedir.
• Tanık veya gizli tanık ifadeleri, kamera kayıtları, fiziki takip tutanakları ve HTS analizleri uyuşturucu ticaretini ispat açısından önemli deliller arasındadır.
• Sanığın savunması ile birlikte kolluk aşamasında verdiği ifadelerin birbiriyle çelişmesi de mahkumiyet kararına dayanak teşkil edebilmektedir.

Yargılama Süreci ve Savunma Stratejileri

Uyuşturucu ticareti suçu ile yargılanan kişiler hakkında savunma stratejileri genellikle şu esaslara dayanır:

• Satış kastı olmadığının ispatı,
• Uyuşturucunun sadece “kullanım amacıyla” bulundurulduğunun savunulması,
• Delil yetersizliği,
• Kolluk işlemlerindeki usulsüzlüklerin tespiti (örneğin, arama kararının yokluğu veya geçerliliği),
• Etkin pişmanlık kapsamında yardım beyanında bulunulması

Özellikle uyuşturucu madde miktarının sınır değerlere yakın olduğu durumlarda, cezanın düşürülmesi veya beraat kararı sağlanması mümkün olabilir.

Avukat Yardımı Neden Önemlidir?

Uyuşturucu suçları, delil durumu, cezanın ağırlığı ve yargılamadaki teknik hususlar nedeniyle mutlaka bir ceza avukatı desteği ile yürütülmesi gereken davalardır. Hatalı bir savunma stratejisi, geri döndürülemez sonuçlar doğurabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Uyuşturucu satmanın cezası ne kadardır (2025)?

Uyuşturucu veya uyarıcı madde satan kişi hakkında 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası verilir. Nitelikli hallerde bu ceza 15 yıla çıkabilir.

Uyuşturucu satmakla suçlanan biri tutuklanır mı?

Evet. Uyuşturucu ticareti suçu, katalog suçlar arasında yer aldığı için çoğu durumda tutuklama kararı verilmektedir.

Uyuşturucu satışı suçunda etkin pişmanlık uygulanır mı?

Evet. Sanık suçu işledikten sonra diğer failleri veya uyuşturucu maddeleri adli makamlara bildirirse, etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir ve cezasında indirim yapılabilir.

Uyuşturucu satmak suçunda denetimli serbestlik olur mu?

Cezanın uzunluğu ve suçun ağırlığı dikkate alındığında denetimli serbestlik genellikle cezanın infaz sürecinde gündeme gelir. Ancak bu, somut olaya göre değişir.

Sonuç

Uyuşturucu madde satışı, hem Türk Ceza Kanunu hem de toplumsal düzen açısından en ağır suçlardan biridir. 2025 yılı itibariyle yasal düzenlemeler oldukça katıdır ve yargı organları bu suçlara karşı toleranssız bir yaklaşım sergilemektedir. Bu kapsamda, herhangi bir uyuşturucu suçu ile karşı karşıya kalan kişilerin ceza hukuku alanında uzman bir avukattan profesyonel hukuki destek almaları hayati öneme sahiptir.