Adli sicil affı, işlenmiş bir suçtan dolayı kişinin adli sicil kaydında yer alan bilgilerin tamamen silinmesi ya da belirli bir süre içinde görünürlüğünün kaldırılması anlamına gelir. Affın yasalaşması durumunda, ceza almış kişilerin sicillerinde yer alan bu kayıtlar ya tamamen silinir ya da belirli koşullarda görünmez hâle gelir.

Adli Sicil Affı ile Genel Af ve Özel Af Arasındaki Fark

Adli Sicil Affının Kapsamı

Adli sicil affının kapsamı çıkarılan af yasasına göre değişir. Genellikle şu durumları içerebilir:

• Belirli tarihler arasında işlenen suçlar,
• Belirli ceza süresine kadar olan mahkûmiyetler,
• Kasıtlı suçlar dışındaki suçlar (örneğin taksirli suçlar),
• Gençler, öğrenciler, memuriyetten men edilmiş kişiler gibi özel gruplar.

Ancak terör suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, çocuk istismarı, kadına yönelik şiddet, uyuşturucu ticareti gibi suçlar çoğunlukla kapsam dışı bırakılır.

Adli Sicil Kaydının Silinmesi Nasıl Gerçekleşir?

1. Yasa Çıkarılarak Affedilme

TBMM tarafından çıkarılan özel bir yasa ile, belirli tarihler arasında işlenen suçlara ilişkin adli sicil kayıtları tamamen silinebilir.

2. Başvuru ile Sicil Silme (Şartlı Silme)

Mevcut mevzuat gereği, bazı adli sicil kayıtları kişi başvurduğunda belirli sürelerin sonunda silinebilir:

• Ceza infaz edildikten 5 yıl sonra (denetimli serbestlik dâhil),
• Tekerrür yoksa ve kişi yeni suç işlemediyse,
• Talep üzerine adli sicil kaydı silinebilir.

Yasal Dayanaklar

• Adli Sicil Kanunu (5352 sayılı Kanun)
• Türk Ceza Kanunu
• Af Yasaları (örneğin 4616 sayılı Şartla Salıverme Kanunu - 2000 Yılı)

Geçmişte Uygulanan Adli Sicil Affı Örnekleri

📌 2000 Yılı Genel Af (4616 sayılı Kanun)

• Belirli suçlar için şartla tahliye ve cezaların ertelenmesi sağlandı.
• Adli sicil kayıtlarının silinmesine ilişkin kolaylıklar getirildi.

📌 2016 Sonrası KHK Düzenlemeleri

• OHAL döneminde KHK’larla bazı suçların cezalarının infazı kaldırıldı.
• Bazı suçlara ilişkin adli sicil kayıtları silindi.

Adli Sicil Affının Toplumsal ve Bireysel Etkileri

✅ Olumlu Etkiler:

• Eski hükümlülerin sosyal hayata dönüşü kolaylaşır.
• İş ve eğitim hayatında önleri açılır.
• Devlete olan aidiyet ve hukuk sistemine güven artar.

❌ Eleştiriler:

• Suç işlemenin cezasız kalacağı algısını oluşturabilir.
• Mağdur haklarının göz ardı edilme riski vardır.
• Ciddi suçları kapsayan aflar toplumda huzursuzluk yaratabilir.

Sonuç

Adli sicil affı, hukuki anlamda bireylere ikinci bir şans tanıyan, ancak çok dikkatli hazırlanması gereken bir uygulamadır. Toplumda adalet duygusunu zedelememek ve mağdur haklarını korumak adına, bu tür afların dikkatli sınırlarla düzenlenmesi gerekir. Her af yasası kendi içinde özel şartlara dayanır ve her birey için farklı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle affın detayları kamuoyuna açık ve net şekilde duyurulmalı, başvuru ve uygulama süreçleri şeffaf yürütülmelidir.